Categorie archieven: Plannen

Wolvenrots

O.C. Hooymeijer Geplaatst op door

De geboorte van het idee

In de eerste week van de algehele sluiting van de horeca in verband met de Corona pandemie, zat ik  in een najaarszonnetje op de stoep met de enigszins aangeslagen mede-eigenaar van het twee weken daarvoor geopende grand café-restaurant Het Stadhuys. Dit monumentale neoclassicistische pand uit 1835 werd in de nacht van 12 op 13 september 2017 door een felle brand getroffen, en werd zo goed als verloren beschouwd. Gelukkig is door de inzet van eigenaar Watze de Vries het pand van de ondergang gered en zeer stijlvol gerestaureerd. Vanaf dat stoepje heb je uitzicht op een vriendelijk ogend ‘horecapleintje’. Met de bijbehorende terrassen en parasols. Er mist echter één ding. Wanneer er op een dergelijk pleintje in bijvoorbeeld Frankrijk, België of Spanje geen “Monument voor de Gevallenen van de 1e of 2e Wereldoorlog” staat, dan prijkt er in ieder geval wél een verfrissende, klaterende fontein!

Op dat moment wist ik het: ook het Centrumplein van Wolvega verdient een fontein. Dat het natuurlijk een ontwerp met een water uit zijn bek spuitende wolf zou moeten worden, was voor mij een niet meer dan logische, eerste gedachte.

Wolwegae

De plaats Wolvega dankt zijn naam aan de vroeger veel voorkomende wolf. De naam Wolvega komt dan ook van ‘Wolwegae’, wolvengebied, wolvenland. Volgens de geschiedschrijving is de laatste wolf van Stellingwerf op 28 april 1712 door ene Albert Harms bij Oldeholtpade omgelegd, die daar naar verluid een niet onaanzienlijke premie van honderd daalders mee verdiende. Het dier schijnt te zijn verhandeld in een hoekpand van het huidige Centrumplein, waar tegenwoordig restaurant Smink is gevestigd. De toenmalige bewoners van Weststellingwerf waren zeer verheugd met dit feit.

‘Also dat beest in eenige Jaren herwaerts in voors contreien veel duijsenden schade hadde gedaan door het verscheuren en doodbijten van Beesten, Peerden en Schapen en is dit tot gedagtenisse der nakomelingen in dit Resulutie Boeck geannoteert’.

De Wolvenrots

Met deze geschiedenis in gedachten is het niet meer dan vanzelfsprekend dat een toekomstige fontein gerelateerd moet zijn aan de naam en de geschiedenis van Wolvega en Weststellingwerf. De discussie rond de terugkeer van de wolf in Friesland en de daarmee samenhangende angst voor slachtpartijen onder met name schapen, zal ongetwijfeld bij het presenteren én realiseren van de Wolvenrots een rol gaan spelen en gespreksstof opleveren.

Een fontein

Dat een fontein een aantrekkingskracht heeft op de mens, moge duidelijk zijn. Voorbeelden zijn de wereldberoemde Fontana di Trevi in Rome en Manneke Pis in Brussel die jaarlijks vele duizenden bezoekers trekken. Dichterbij huis laat het project ’11Fountains’ in Friesland zien dat een waterpartij in een stad of dorp mensen van heinde en verre trekt en de tongen losmaakt …                                                    Buiten het kunstzinnige aspect van een ‘waterbewegings’ beeld is ook de simpele verfrissende functie belangrijk, zeker gezien de almaar warmer wordende zomers. Kinderen spetteren zichzelf, hun speelkameraadjes en natuurlijk hun begeleiders nat. Uiteraard wordt dit veelvuldig met de smartphone vastgelegd. Ook is een karakteristieke fontein de uitgelezen plek om selfies te maken.

Herinneringen aan de Apenrots in Diergaarde Blijdorp

De keuze voor een ‘Wolvenrots’ met daarop een flinke hoeveelheid wolven, heeft ongetwijfeld te maken met de uitstapjes met mijn ouders naar Diergaarde Blijdorp, waarbij vooral de ‘Apenrots’ met een enorme troep Japanse Makaken favoriet was. Het verrassingselement van de wegkruipende en weer ergens anders tevoorschijn komen van een aap met een eerder toegeworpen ‘apennootje’ was het hoogtepunt van het dierentuinbezoek. Met name het ongegeneerd ‘en plein public’ urineren, poepen en copuleren was een waar spektakel. De vele lachende toeschouwers staan in mijn geheugen gegrift.                                                                                                                                                                       Het aspect van de lachende toeschouwer speelt de laatste jaren ook een belangrijke rol in mijn werk. De ‘niet-bestaande Vogel’ in al zijn vormen en variaties levert vaak tentoonstellingen op waarbij de bezoeker vol verbazing en met opgekrulde mondhoeken de zaal verlaat.

Beschrijving van de Wolvenrots

De fontein bestaat uit een van spuitbeton opgebouwde circa 6 meter hoge, grove rots, met daarop verspreidt een 15 à 20-tal, in goud uitgevoerde realistische wolven in verschillende houdingen. De diameter van de rots, inclusief de waterbak zal rond de 7 meter zijn. Bovenop de rots het klassieke beeld van de ‘huilende wolf’ in de volle maan. Deze volle maan is in dit geval een bol van licht, die tegelijkertijd met de straatverlichting gaat ‘schijnen’ en in het donker, met het silhouet van de huilende wolf al van verre te zien is. Zeker wanneer de fontein op de gewenste locatie komt te staan: op de kruising Hoofdstraat Oost, Hoofdstraat West, Heerenveenseweg, en Steenwijkerweg. De historische aanvoerwegen van/naar Oldeberkoop, Kuinre, Heerenveen en Steenwijk.                                                                                                                                                   

Op de rand van de waterbak een viertal zittende wolven. Verspreidt over de rots de volgende wolvenfiguren: De poepende, de sluipende, de zittende, de moederwolf met aandoenlijk uit het water drinkende jongen, de grommende, de klimmende, de lieve, de agressieve, het copulerende paartje, de wegkruipende, de omkijkende, en natuurlijk bovenin voor de maan, een drietal huilende exemplaren etc. Al deze wolven spuiten uit een lichaamsopening water. Op elke eerste maandag van de maand huilen de wolven precies om 12.00 uur (d.m.v. een geluidsinstallatie) met de sirenes van de Burger Bescherming mee. Huilen zij op een ander moment met de sirenes mee, dan dreigt er werkelijk gevaar en alarmeren de Wolven van Wolvega de bewoners van Weststellingwerf! Vanwege deze ‘alarmfunctie’ staat er in gouden letters op de buitenrand van het bassin: ‘Lupes cives occidentis Stellingwerfae tuetur’ (De wolf beschermt de burgers van Weststellingwerf). Op de bovenkant van de bassinrand zijn de namen van de 26 dorpen van Weststellingwerf in goud gegraveerd.

Waarom de Wolvenrots?

Naar mijn idee is de Gemeente Weststellingwerf met hoofdstad Wolvega altijd een beetje het ondergeschoven kindje van de provincie Friesland geweest. Als men het over Friesland heeft, dan gaat het meestal over de Friese Meren, de Elfstedentocht, het Skûtsjesilen, Werelderfgoed de Wadden, de Weidevogels van Gaasterlân, FC Heerenveen, hoofdstad Leeuwarden, Doutzen Kroes, kaatsen of fierljeppen. Hoewel ik persoonlijk liever niet heb dat dit mooie stukje Friesland met zijn schitterende natuur (Rottige Meente, Brandemeer, Lindevallei), enorme vogeldiversiteit, aanwezigheid van de otter en niet te vergeten de alleen hier en in de Overijsselse Weerribben en Wieden voorkomende Grote Vuurvlinder overspoelt wordt met van rolkoffers voorziene toeristen, vind ik dat de gemeente Weststellingwerf meer aandacht verdient. Ik denk dat een mooie fontein als ‘De Wolvenrots’ hieraan absoluut zal bijdragen.

Kansen voor de lokale ondernemers

  • Los van het feit dat de fontein een enorme verrijking voor het centrum van Wolvega is, trekt deze naar verwachting ook veel bezoekers.
  • Toeristen die onze provincie o.a. bezoeken voor de 11Fountains, zullen zeker Weststellingwerf aandoen om hier de 12e fontein te bekijken.
  • Al die bezoekers en toeristen willen uiteraard iets nuttigen of blijven wellicht overnachten. Daar kan de lokale middenstand met ‘de Wolvenrots’ heel goed op inspelen. Want natuurlijk verlaat niemand de stad zonder een blikje of zakje ‘Wolvegaaster Wolfjes, een specialiteit van de plaatselijke bakkers. En er staat tijdens ‘de Wolvegaaster Wolvendagen’ op elke ontbijttafel de fameuze ‘Zoete Wolvenrots’. Bij de visboer kan worden genoten van een ‘kibbeling van zeewolf’, het ‘patatje Wolf’ zal de ‘Kapsalon’ doen vergeten en bij de borrel kan een ‘roedeltje’ worden besteld: een portie Hete Wolventongen!
  • Last but not least zou de firma Concorp in het Friese Jirnsum in de serie  ‘Oldtimers’, naast onder andere de Sneker Zoethoudertjes en de Smallingerlandse Salmiakklinkers, de Wolvegaaster Wolvenkoppen in productie kunnen nemen. ‘Om te huilen zo lekker!’

Kortom: met een beetje fantasie en wat creativiteit, kan de ‘Wolvenrots’ helpen met het verder op de kaart zetten van Wolvega én Weststellingwerf.

Wolvegaaster Wolvenkop

Wolvegaaster Wolfje

Monument ter nagedachtenis aan de Veldleeuwerik

O.C. Hooymeijer Geplaatst op door

alauda arvensis

Daar de Veldleeuwerik in Nederland de laatste jaren met 95% in aantal is afgenomen en wij daardoor deze, tot bijna onzichtbaar hoog in de lucht zingende schitterende vogel moeten missen, heeft beeldend kunstenaar O.C.Hooymeijer het initiatief genomen om een monument voor de  ‘Alauda Arvensis’  op te richten.

Het monument bestaat uit een betonnen sokkel met inscriptie, met daarop een ca. 30 tot 40 m. hoge, spitse naald. Aan het uiteinde is een draad bevestigd waaraan een levensecht model van de Leeuwerik hangt. In de vogel is een speakertje gemonteerd van waaruit de zang te horen is.( in decibels zoals in de werkelijkheid).De top van de naald buigt door het gewicht, en maakt door de wind een verende beweging. De Leeuwerik gaat hierdoor ook “bewegen.”

De passerende wandelaar kan door middel van dit monument ervaren hoe de Leeuwerik vroeger hoog aan het zwerk zijn zang liet horen.

Elk jaar zal de vogel op 25 september van zijn naald genomen worden, en “overwinteren” in bijvoorbeeld het stadhuis, of een museum van de gemeente waar het monument staat, om op 25 maart weer in zijn volle glorie te verschijnen, en terug aan de naald te worden gehangen. Deze dag wordt uitgeroepen tot “Wereldbedreigdedierendag”

Bij deze jaarlijks terugkomende  ceremonie wordt er door een “BN er ” uit de dierenwereld (mr. P. van Vollenhove, Nico de haan , Freek Vonk, Midas Dekkers, Redmond O’Hanlon, Kees Moeliker ,Theunis Piersma ) een woord gesproken en stilgestaan bij een bedreigd dier. Denk hierbij aan de Witte Neushoorn, de Oerang Oetang, maar ook een Insekt of een Vlinder. Natuurlijk wordt er bij deze gelegenheid  een krans gelegd bij het monument.                                                                                                                 

O.C.Hooymeijer

Spanga 21 januari 2017

De Vogelteller

O.C. Hooymeijer Geplaatst op door

Achtergrond

Een nieuw beeld voor Friesland
(een grove schets)

Een nieuw beeld voor Friesland

Friesland is onze provincie met het meeste ‘vogelgevoel’. Dit heeft alles te maken het van oudsher agrarische karakter van deze Noordelijke provincie, die wereldwijd bekendheid geniet vanwege het vermaarde Friese stamboekvee en het trotse Friese paard. Tot voor enkele decennia geleden waren de uitgestrekte, graslanden waarop het vee werd geweid ook geliefde foerageer- en broedgebieden voor talloze vogels als grutto, scholekster, wulp, tureluur en natuurlijk de kievit. En wie herinnert zich niet de veldleeuwerik, die je in heel Friesland op zomerse dagen hoog aan het zwerk hoorde zingen …

Helaas staan deze weidevogelpopulaties de laatste jaren sterk onder druk. Het leefgebied van de vogels krimpt als gevolg van intensieve land- en veeteelt, verlaging van het grondwaterpeil en toenemende bebouwing. Ook worden graslanden vroeger en vaker gemaaid, wat ten koste gaat van de overlevingskans van de kuikens. 

Gelukkig slaan wetenschappers, natuurorganisaties, bestuurders en in toenemende mate agrariërs steeds vaker de handen ineen om de populaties weidevogels te beschermen en te behouden. Ondanks de weerstand vanuit de agrarische sector, groeit ook hier toch ook het besef dat de aanwezigheid van weidevogels van groot belang is voor ons ecosysteem. Waar weidevolgels zijn, zijn immers insecten die onontbeerlijk zijn voor de bestuiving van onze voedselgewassen. Meer biodiversiteit, en natuurinclusieve landbouw (lees: landbouw die voor de natuur zorgt) zijn in dit verband belangrijke begrippen. Ook al is er nog geen consensus over een nieuwe aanpak van de agrarische sector, het idee dat ‘het anders moet’ groeit gestaag. Veel boeren zetten al eerste stappen door stroken land in te zaaien met wilde bloemen, die op hun beurt weer insecten en dus weidevogels aantrekken.

Vogels tellen

Naast het vele wetenschappelijk onderzoek dat wordt verricht naar de aanwezigheid en leefomstandigheden van weidevogels, zijn ook heel veel Friese vrijwilligers actief betrokken bij de vogelstand in hun provincie. Zo telt de Bond van Friese Vogelwachten maar liefst 25.000 leden. Ook het burgerinitiatief ‘de Kening fan é Greide’ laat zien hoe velen zich het lot van de weidevogels aantrekken.

Een van de belangrijkste activiteiten van zowel wetenschappers als vrijwilligers, is het verzamelen van gegevens. Meten is weten. Hierbij speelt het tellen van de vogels een cruciale rol. In heel Friesland zijn tienduizenden vrijwilligers actief als vogelteller. Hun waarnemingen zijn onontbeerlijk voor de wetenschap en uiteindelijk voor de vogels zelf. Het mooie van dit ‘vogeltellen’ is dat iedereen met interesse voor vogels en natuur hieraan mee kan doen. Niet voor niets is de Nationale Tuinvogelteldag zo’n succes.

De Vogelteller

 ‘De Vogelteller’ is: 

  • een sterk beeld dat ons attendeert op de dreigende verstoring van ons ecosysteem wanneer er bepaalde soorten verdwijnen, en op onze collectieve verantwoordelijkheid om dit af te wenden.
  • een ode aan al die mensen die zich jaar in, jaar uit inzetten voor de avifauna van Friesland. Zonder hun inspanningen kan er geen gedegen onderzoek worden gedaan naar de weidevogelstand in onze provincie
  • een nieuw beeldmerk voor Friesland. Een nieuw beeld waarin iedereen zich kan herkennen, dat betrokkenheid bij en onze bezorgdheid om onze leefomgeving uitstraalt en niet polariseert.
  • een moderne ‘poortwachter’ van de provincie Fryslân. Het wordt op de vier belangrijkste toegangswegen van Friesland geplaatst (zie onder beschrijving) en wordt hierdoor een herkenningspunt voor in en uit reizende bezoekers en de inwoners van Friesland zelf. ‘Kijk, daar heb je hem! De Vogelteller! Nu wordt het mooi!’.(Wy binne wer thús!)

Beschrijving

Het beeld bestaat uit een uit staal gesneden silhouet, staande op een betonnen sokkel. Het silhouet verbeeldt een figuur die met een verrekijker aan de ogen, licht achterovergebogen het firmament afspeurt. Aan de voorkant van de sokkel bevindt zich een plaquette met de naam van het beeld: ‘De Vogelteller’. Op de drie andere zijden van de sokkel komen plaquettes met daarop de Rode Lijst van Sovon Vogelonderzoek Nederland. (momenteel 88 vogelsoorten).

Hoogte totaal ca. 30 meter

Locaties

  • De vier belangrijkste toegangswegen van Friesland,
  • Ter hoogte van Frieschepalen  A7
  • Ter hoogte van Willemsoord  A32
  • Ter hoogte van Zurich  A6
  • Ter hoogte van Lemmer  A7
  • en natuurlijk een (kleiner) exemplaar in Leeuwarden.

Alternatieve optie

In plaats van de functie als ‘poortwachter’ op de vier eerder genoemde toegangswegen kan ook worden gekozen voor een eenvoudigere uitvoering. Dat zou bv. kunnen door één groot beeld bij het einde van de Afsluitdijk te zetten, en een kleiner model in Leeuwarden waar de jaarlijkse “Wereldbedreigdedierendag” manifestatie wordt gehouden. (zie onder)

Wereldbedreigdedierendag

Elk jaar zal op 25 maart (Wereldbedreigdedierendag) rond het beeld een manifestatie gehouden worden, waarbij stilgestaan wordt bij een ‘nieuw’ met uitsterven bedreigd dier. Dit kan een zoogdier, een vogel, maar ook een vis, een insect of koraal zijn. Kortom een keuze uit alle levende soorten op aarde. Bij deze jaarlijkse ceremonie wordt er door een ‘BN er” uit de dierenwereld (Mr. Pieter van Vollenhove, Nico de Haan, Freek Vonk, Midas Dekkers, Theunis Piersma…) een woord gesproken en een krans gelegd.

Hierna wordt door alle aanwezigen (hoogwaardigheidsbekleders, natuurvorsers, vogelwachters, alle lagere schoolkinderen van Fryslân etc.) het ‘Lied van de Verdwenen Leeuwerik’ gezongen.

In de week voorafgaande aan deze dag, kan er op alle lagere scholen van de provincie (hele land?) een werkweek worden georganiseerd waarbij de kinderen zich bezig houden met een of meerdere met uitstervende bedreigde dieren met alle daaraan te verzinnen activiteiten.

De kinderen worden zo op ‘speelse’ wijze geconfronteerd met de toestand en de problematiek rond de verminderde biodiversiteit, milieuvervuiling, consumptiepatronen, leefwijze etc. en de eventuele oplossingen.