De geboorte van het idee

In de eerste week van de algehele sluiting van de horeca in verband met de Corona pandemie, zat ik  in een najaarszonnetje op de stoep met de enigszins aangeslagen mede-eigenaar van het twee weken daarvoor geopende grand café-restaurant Het Stadhuys. Dit monumentale neoclassicistische pand uit 1835 werd in de nacht van 12 op 13 september 2017 door een felle brand getroffen, en werd zo goed als verloren beschouwd. Gelukkig is door de inzet van eigenaar Watze de Vries het pand van de ondergang gered en zeer stijlvol gerestaureerd. Vanaf dat stoepje heb je uitzicht op een vriendelijk ogend ‘horecapleintje’. Met de bijbehorende terrassen en parasols. Er mist echter één ding. Wanneer er op een dergelijk pleintje in bijvoorbeeld Frankrijk, België of Spanje geen “Monument voor de Gevallenen van de 1^e of 2^e Wereldoorlog” staat, dan prijkt er in ieder geval wél een verfrissende, klaterende fontein!

Op dat moment wist ik het: ook het Centrumplein van Wolvega verdient een fontein. Dat het natuurlijk een ontwerp met een water uit zijn bek spuitende wolf zou moeten worden, was voor mij een niet meer dan logische, eerste gedachte.

Wolwegae

De plaats Wolvega dankt zijn naam aan de vroeger veel voorkomende wolf. De naam Wolvega komt dan ook van ‘Wolwegae’, wolvengebied, wolvenland. Volgens de geschiedschrijving is de laatste wolf van Stellingwerf op 28 april 1712 door ene Albert Harms bij Oldeholtpade omgelegd, die daar naar verluid een niet onaanzienlijke premie van honderd daalders mee verdiende. Het dier schijnt te zijn verhandeld in een hoekpand van het huidige Centrumplein, waar tegenwoordig restaurant Smink is gevestigd. De toenmalige bewoners van Weststellingwerf waren zeer verheugd met dit feit.

‘Also dat beest in eenige Jaren herwaerts in voors contreien veel duijsenden schade hadde gedaan door het verscheuren en doodbijten van Beesten, Peerden en Schapen en is dit tot gedagtenisse der nakomelingen in dit Resulutie Boeck geannoteert’.

De Wolvenrots

Met deze geschiedenis in gedachten is het niet meer dan vanzelfsprekend dat een toekomstige fontein gerelateerd moet zijn aan de naam en de geschiedenis van Wolvega en Weststellingwerf. De discussie rond de terugkeer van de wolf in Friesland en de daarmee samenhangende angst voor slachtpartijen onder met name schapen, zal ongetwijfeld bij het presenteren én realiseren van de Wolvenrots een rol gaan spelen en gespreksstof opleveren.

Een fontein

Dat een fontein een aantrekkingskracht heeft op de mens, moge duidelijk zijn. Voorbeelden zijn de wereldberoemde Fontana di Trevi in Rome en Manneke Pis in Brussel die jaarlijks vele duizenden bezoekers trekken. Dichterbij huis laat het project ’11Fountains’ in Friesland zien dat een waterpartij in een stad of dorp mensen van heinde en verre trekt en de tongen losmaakt …                                                    Buiten het kunstzinnige aspect van een ‘waterbewegings’ beeld is ook de simpele verfrissende functie belangrijk, zeker gezien de almaar warmer wordende zomers. Kinderen spetteren zichzelf, hun speelkameraadjes en natuurlijk hun begeleiders nat. Uiteraard wordt dit veelvuldig met de smartphone vastgelegd. Ook is een karakteristieke fontein de uitgelezen plek om selfies te maken.

Herinneringen aan de Apenrots in Diergaarde Blijdorp

De keuze voor een ‘Wolvenrots’ met daarop een flinke hoeveelheid wolven, heeft ongetwijfeld te maken met de uitstapjes met mijn ouders naar Diergaarde Blijdorp, waarbij vooral de ‘Apenrots’ met een enorme troep Japanse Makaken favoriet was. Het verrassingselement van de wegkruipende en weer ergens anders tevoorschijn komen van een aap met een eerder toegeworpen ‘apennootje’ was het hoogtepunt van het dierentuinbezoek. Met name het ongegeneerd ‘en plein public’ urineren, poepen en copuleren was een waar spektakel. De vele lachende toeschouwers staan in mijn geheugen gegrift.                                                                                                                                                                       Het aspect van de lachende toeschouwer speelt de laatste jaren ook een belangrijke rol in mijn werk. De ‘niet-bestaande Vogel’ in al zijn vormen en variaties levert vaak tentoonstellingen op waarbij de bezoeker vol verbazing en met opgekrulde mondhoeken de zaal verlaat.

Beschrijving van de Wolvenrots

De fontein bestaat uit een van spuitbeton opgebouwde circa 6 meter hoge, grove rots, met daarop verspreidt een 15 à 20-tal, in goud uitgevoerde realistische wolven in verschillende houdingen. De diameter van de rots, inclusief de waterbak zal rond de 7 meter zijn. Bovenop de rots het klassieke beeld van de ‘huilende wolf’ in de volle maan. Deze volle maan is in dit geval een bol van licht, die tegelijkertijd met de straatverlichting gaat ‘schijnen’ en in het donker, met het silhouet van de huilende wolf al van verre te zien is. Zeker wanneer de fontein op de gewenste locatie komt te staan: op de kruising Hoofdstraat Oost, Hoofdstraat West, Heerenveenseweg, en Steenwijkerweg. De historische aanvoerwegen van/naar Oldeberkoop, Kuinre, Heerenveen en Steenwijk.                                                                                                                                                   

Op de rand van de waterbak een viertal zittende wolven. Verspreidt over de rots de volgende wolvenfiguren: De poepende, de sluipende, de zittende, de moederwolf met aandoenlijk uit het water drinkende jongen, de grommende, de klimmende, de lieve, de agressieve, het copulerende paartje, de wegkruipende, de omkijkende, en natuurlijk bovenin voor de maan, een drietal huilende exemplaren etc. Al deze wolven spuiten uit een lichaamsopening water. Op elke eerste maandag van de maand huilen de wolven precies om 12.00 uur (d.m.v. een geluidsinstallatie) met de sirenes van de Burger Bescherming mee. Huilen zij op een ander moment met de sirenes mee, dan dreigt er werkelijk gevaar en alarmeren de Wolven van Wolvega de bewoners van Weststellingwerf! Vanwege deze ‘alarmfunctie’ staat er in gouden letters op de buitenrand van het bassin: ‘Lupes cives occidentis Stellingwerfae tuetur’ (De wolf beschermt de burgers van Weststellingwerf). Op de bovenkant van de bassinrand zijn de namen van de 26 dorpen van Weststellingwerf in goud gegraveerd.

Waarom de Wolvenrots?

Naar mijn idee is de Gemeente Weststellingwerf met hoofdstad Wolvega altijd een beetje het ondergeschoven kindje van de provincie Friesland geweest. Als men het over Friesland heeft, dan gaat het meestal over de Friese Meren, de Elfstedentocht, het Skûtsjesilen, Werelderfgoed de Wadden, de Weidevogels van Gaasterlân, FC Heerenveen, hoofdstad Leeuwarden, Doutzen Kroes, kaatsen of fierljeppen. Hoewel ik persoonlijk liever niet heb dat dit mooie stukje Friesland met zijn schitterende natuur (Rottige Meente, Brandemeer, Lindevallei), enorme vogeldiversiteit, aanwezigheid van de otter en niet te vergeten de alleen hier en in de Overijsselse Weerribben en Wieden voorkomende Grote Vuurvlinder overspoelt wordt met van rolkoffers voorziene toeristen, vind ik dat de gemeente Weststellingwerf meer aandacht verdient. Ik denk dat een mooie fontein als ‘De Wolvenrots’ hieraan absoluut zal bijdragen.

Kansen voor de lokale ondernemers

• Los van het feit dat de fontein een enorme verrijking voor het centrum van Wolvega is, trekt deze naar verwachting ook veel bezoekers.
• Toeristen die onze provincie o.a. bezoeken voor de 11Fountains, zullen zeker Weststellingwerf aandoen om hier de 12^e fontein te bekijken.
• Al die bezoekers en toeristen willen uiteraard iets nuttigen of blijven wellicht overnachten. Daar kan de lokale middenstand met ‘de Wolvenrots’ heel goed op inspelen. Want natuurlijk verlaat niemand de stad zonder een blikje of zakje ‘Wolvegaaster Wolfjes, een specialiteit van de plaatselijke bakkers. En er staat tijdens ‘de Wolvegaaster Wolvendagen’ op elke ontbijttafel de fameuze ‘Zoete Wolvenrots’. Bij de visboer kan worden genoten van een ‘kibbeling van zeewolf’, het ‘patatje Wolf’ zal de ‘Kapsalon’ doen vergeten en bij de borrel kan een ‘roedeltje’ worden besteld: een portie Hete Wolventongen!
• Last but not least zou de firma Concorp in het Friese Jirnsum in de serie  ‘Oldtimers’, naast onder andere de Sneker Zoethoudertjes en de Smallingerlandse Salmiakklinkers, de Wolvegaaster Wolvenkoppen in productie kunnen nemen. ‘Om te huilen zo lekker!’

Kortom: met een beetje fantasie en wat creativiteit, kan de ‘Wolvenrots’ helpen met het verder op de kaart zetten van Wolvega én Weststellingwerf.